Wythnos 3

Yr wythnos yma, da ni i gyd wedi bod yn ymweld a’r clinics a cyfluniannau iechyd olaf. Bore dydd llun, cyfarfo ni swyddogion pwysig o CIAM, canolfan ymchwilio a datblygu iechyd cyhoedd. Cychwynnodd fel adran y gyfraith the ymchwilio a dilyn malaria yn y Gambia, ond mae nhw rwan yn gyfrifol amdan arolygu ac arfanu rhaglenni HIV a Malaria, cyfranogiad y cyhoedd ac adeiladu gallu mewn unigolion.
Ymwelodd y myfyrwyr meddygol a tŷ y claf a’r fam, oherwydd cyrhaeddodd y claf adre o’r Royal Victoria Teaching Hospital wythnos diwethaf. Oedd o’n bleser ac yn ddiddorol iawn ymweld a’r teulu yn e’u cartref, ac i ni gasglu mwy o wybodaeth am arferiadau bwydo o’r fam, manylion brodyr a chwiorydd y claf ac amgylchiad y cartref. I gyd yn wybodaeth pwysig i ni arfarnu y dylanwadau cymdeithasol, amgylchol a datblygiadol o ddifyg maeth.

Ddoe cawsom ni siawns i ddilyn cylchres ward ar ward plant gyda’r tîm meddygol yn yr MRC (Medical Research Council), oedd yn enwedig o ddifir i’r myfyrwyr meddygol. Roedd y cylchres ward yn ddefnyddiol iawn i’r cynllun, oherwydd oedd rhan fwyaf o’r cleifion ar y ward hefo cefndir o ddifyg maeth, gyda salwch fel malaria, pneumonia a salwch diarrhoea. Amlygodd hyn y pwysicrwydd o faeth yn y Gambia, ac yr angen am wahanol fyrdd o drin ddifyg maeth.

Mae fwy o ymwelediau wedi cael ei drefnu i cartref y teulu drost gweddill yr wythnos. Mae’r fam wedi bod yn groesawgar iawn i ni, ac yn fodlon i ni gyfweli hi i’r cynllun. Heblaw am hyn, ysgrifennu yr adroddiad ydi’r brif ganolbwynt rwan. Da ni wedi medru cychwyn crynhoi drost y diwrnodau diwethaf, sydd yn hwb i’r holl grwp, oherwydd rwan allwn ni weld ei’n gwaith caled drost yr wythnosau diwethaf yn cychwyn cymryd siap. Bydd nifer o gyfluniannau iechyd a tyrrau rhyngwladol yn darllen yr adroddiad terfynol, a da ni’n gobeithio fydd o’n gwneud gwahaniaeth go iawn, nid yn unig gyda ffordd arall i ddatrus y problem o ddifyg maeth, ond hefyd i annog y ffurfiad o bartneriaethau cyd-ddisgyblaethau yn y dyfodol.

Carwen Earles

Yr Ail Wythnos gan Tomos a Carwen

Diwrnod Pump

Aru ni gychwyn yn gynnar bore ddoe, oherwydd mae ddydd gwener traddiodiadol yn hanner diwrnod yn y Gambia. Ar ol cael wythnos da iawn hyd yn hyn – gyda darganfod plentyn a teulu sydd yn fodlon cymryd rhan yn y cynllun, a caniatad gan y fam a’r tad i ymweld a’i cartref tu allan i Banjul - aru ni benderfynnu aros yn y dosbarth i drafod yr adroddiad.

Ar ol trafodiad hir, aru ni benderfynnu ar torri yr adroddiad i fewn i bedwar rhan: Beichiogiad, Genedigaeth, Bwydo, Triniaeth

Yn amgylchynu y pedwar rhan yma fydd y pumed rhan, y Trafodaeth. Fydd yr adran yma yn cysidro’r ffactorau diwylliadol, lleol, rhanbarthol, cenedlaethol a byd-eang sydd yn effeithio y pedwar rhan arall. Gyda hyn, fydd yr adran yma yn edrych ar y ffactorau cyn-genedigaeth sydd yn cyfrannu tuag at ddifyg maeth, fel addysg y fam a’r tad a iechyd y fam ers bod hi’n blentyn.

Da ni wedi rhannu ei’n gilydd rhwng dau grwp, a ddydd llun fydd pob grwp yn cyfeirio dau allan o’r pedwar adran. Wedyn yn dod at ei’n gilydd i gysidro yr adran Trafodaeth o fewn adrodd Beichiogiad, Genedigaeth, Bwydo a Triniaeth.

Da ni i gyd yn teimlo fel bod y cynllun yn ymdeithio’n dda iawn hyd yn hyn. Wythnos nesaf da ni’n mynd i ymweld acyfluniannau iechyd, clinigau, cyfluniannau llywodraethol a dim-llywodraethol a canolfannau iechyd gwledig o gwmpas y Gambia, i rhoi syniad gwell o beth i gynnwys yn y Trafodaeth. Fydd o hefyd yn helpu ni i gysidro y cas, a hefyd difyg maeth ar y cyfan, gyda ystiriaeth o gyd-destyn iechyd fwy eang.

Diwrnod Cyntaf

Heddiw oedd y diwrnod cyntaf or cynllun, ac o’r diwedd cwrdd a ni ei’n cyd-weithwyr o’r Gambia. Oedd o’n gyffroes cychwyn y cynllun a rhannu syniadau hefo’r myfyrwyr o’r Gambia. Oedd o hefyd yn gynhyrchiol iawn, ar ol pnawn hefo’n gilydd, o ni wedi cynhyrchu strwythur a trefneg y pedwar wythnos nesaf.

Cyrhaeddom ni yn y Royal Victoria Teaching Hospital am 9 o’r gloch bore ddoe, ac ar ol cyfarfod swyddogwyr yr ysbytu, cyflwynodd y myfyrwyr a tiwtoriaid o’r Gambia ac Abertawe i’w gilydd. Mae o’n neis gweld bod y grwp myfyrwyr o’r Gambia mor amrywiol a ni, ag hyn sydd yn gwneud y prosiect yma mor unigriw a gwreiddiol. Ar ol hyn, cawsom ni taith op gwmpas yr ysbytu, cyn symud yn mlaen i ystafell yn yr ysgol nyrsio i drafod y cynllun mewn mwy o fanyldeb.

Ar ol trefnu pawb mewn tri gwahanol grwp, hefo rhif hafal o myfyrwyr Abertawe a Gambia ym mhob grwp, trafodwn ni y tri rhan hollbwysig yr adroddiad: Yr astudiaeth, trefneg y cynllun ac y gwahanol fyrdd i gyhoeddi’r prosiect. Dewis y claf fydd y rhan mwyaf teimladwy or adroddiad, a dim ond hefo help y myfyrwyr o’r Gambia fyddwn ni yn medru helpu osgoi y pwnc anodd yma. Mae eu wybodaeth nhw amdan y ffordd mae’r ysbytu yn gweithio ac adranau mwy teimladwy yn werthfawr iawn.

Gweithio hefo’r myfyrwyr o Gambia yn y ffordd yma, yn dangos agweddau pobol o ddau gwahanol darnau o’r byd tuag at problemau iechyd a diwylliant, sydd yn darnodi y prosiect yma. Trwy rhannu profiadau o afiechyd a diwylliant, da ni yn gobeithio tyfu fel grwp a dysgu am y fyrdd allwn ni I gyd weithio hefo’n gilydd tuag at un canlyniad.